ამჟამად ჩვენ ვიყენებთ მოქნილი შესაფუთი ფირის ნედლეულს, რომელიც ძირითადად არადეგრადირებად მასალებს მიეკუთვნება. მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი ქვეყანა და საწარმო ერთგულია დეგრადირებადი მასალების შემუშავებისა, მოქნილი შეფუთვისთვის გამოსაყენებელი დეგრადირებადი მასალები ჯერ კიდევ არ არის ჩანაცვლებული ფართომასშტაბიანი წარმოებით. ქვეყნის მიერ გარემოს დაცვისადმი მზარდი ყურადღების გამო, ბევრმა პროვინციამ და ქალაქმა გამოსცა პლასტმასის შეზღუდვის ან თუნდაც ზოგიერთ რაიონში „პლასტმასის აკრძალვის კანონები“. ამიტომ, მოქნილი შესაფუთი საწარმოებისთვის, დეგრადირებადი მასალების სწორი გაგება, დეგრადირებადი მასალების კარგი გამოყენებაა, რათა მიღწეულ იქნას მწვანე, მდგრადი შეფუთვის წინაპირობა.
პლასტმასის დეგრადაცია გულისხმობს გარემო პირობებს (ტემპერატურა, ტენიანობა, ტენი, ჟანგბადი და ა.შ.), მის სტრუქტურას მნიშვნელოვანი ცვლილებები და შესრულების დაკარგვის პროცესს.
დეგრადაციის პროცესზე გავლენას ახდენს მრავალი გარემო ფაქტორი. დეგრადაციის მექანიზმის მიხედვით, დეგრადირებადი პლასტმასი შეიძლება დაიყოს ფოტოდეგრადირებად პლასტმასად, ბიოდეგრადირებად პლასტმასად, ფოტობიოდეგრადირებად პლასტმასად და ქიმიურად დეგრადირებად პლასტმასად. ბიოდეგრადირებადი პლასტმასი შეიძლება დაიყოს სრულ ბიოდეგრადირებად პლასტმასად და არასრულ ბიოდესტრუქციულ პლასტმასად.
1. ფოტოდეგრადირებადი პლასტმასი
ფოტოდეგრადირებადი პლასტმასი გულისხმობს პლასტმასის მასალას, რომელიც მზის სხივების ზემოქმედების ქვეშ იშლება და რომლის დროსაც მასალა მზის სხივების ზემოქმედების ქვეშ გარკვეული პერიოდის შემდეგ კარგავს მექანიკურ სიმტკიცეს, ფხვნილად გარდაიქმნება, ნაწილი კი შემდგომში მიკრობული დაშლის პროცესში გადადის ბუნებრივ ეკოლოგიურ ციკლში. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ფოტოდეგრადირებადი პლასტმასის მოლეკულური ჯაჭვის ფოტოქიმიური მეთოდით განადგურების შემდეგ, პლასტმასი კარგავს საკუთარ სიმტკიცეს და მსხვრევადობას, შემდეგ კი ბუნებრივი კოროზიის შედეგად ფხვნილად გარდაიქმნება, ნიადაგში შედის და მიკროორგანიზმების ზემოქმედებით ხელახლა შედის ბიოლოგიურ ციკლში.
2. ბიოდეგრადირებადი პლასტმასი
ბიოდეგრადაცია ზოგადად განისაზღვრება, როგორც: ბიოდეგრადაცია გულისხმობს ნაერთების ქიმიური ტრანსფორმაციის პროცესს ბიოლოგიური ფერმენტების მოქმედებით ან მიკროორგანიზმების მიერ წარმოებული ქიმიური დეგრადაციით. ამ პროცესში ასევე შეიძლება მოხდეს ფოტოდეგრადაცია, ჰიდროლიზი, ჟანგვითი დეგრადაცია და სხვა რეაქციები.
ბიოდეგრადირებადი პლასტმასის მექანიზმი შემდეგია: ბაქტერიების ან ჰიდროლაზური პოლიმერული მასალის მიერ ნახშირორჟანგად, მეთანად, წყლად, მინერალიზებულ არაორგანულ მარილებად და ახალ პლასტმასად დაშლა. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ბიოდეგრადირებადი პლასტმასი არის პლასტმასი, რომელიც იშლება ბუნებრივად არსებული მიკროორგანიზმების, როგორიცაა ბაქტერიები, ობი (სოკოები) და წყალმცენარეები, მოქმედებით.
იდეალური ბიოდეგრადირებადი პლასტმასი არის პოლიმერული მასალის სახეობა შესანიშნავი მახასიათებლებით, რომლის სრულად დაშლაც გარემოს მიკროორგანიზმების მიერ შეიძლება და საბოლოოდ ბუნებაში ნახშირბადის ციკლის ნაწილი გახდეს. ანუ, მოლეკულების შემდეგ დონედ დაშლა შეიძლება შემდგომში დაიშალოს ან შეიწოვოს ბუნებრივი ბაქტერიების მიერ და ა.შ.
ბიოდეგრადაციის პრინციპი ორ კლასად იყოფა: პირველი, ეს არის ბიოფიზიკური დეგრადაცია, როდესაც პოლიმერული მასალების ეროზიის შემდეგ მიკრობული შეტევის შედეგად, ბიოლოგიური ზრდის გამო, პოლიმერული კომპონენტების თხელი ჰიდროლიზი, იონიზაცია ან პროტონები დაშლა და ოლიგომერის ნაწილებად დაშლა, პოლიმერის მოლეკულური სტრუქტურა უცვლელია, პოლიმერის ბიოფიზიკური ფუნქცია დეგრადაციის პროცესშია. მეორე ტიპია ბიოქიმიური დეგრადაცია, მიკროორგანიზმების ან ფერმენტების პირდაპირი მოქმედების გამო, პოლიმერის დაშლა ან ჟანგვითი დეგრადაცია მცირე მოლეკულებად, ნახშირორჟანგისა და წყლის საბოლოო დაშლამდე, დეგრადაციის ეს რეჟიმი ბიოქიმიურ დეგრადაციის რეჟიმს მიეკუთვნება.
2. პლასტმასის ბიოდესტრუქციული დეგრადაცია
ბიოდესტრუქციული დეგრადირებადი პლასტმასი, ასევე ცნობილი როგორც კოლაფსირებადი პლასტმასი, წარმოადგენს ბიოდეგრადირებადი პოლიმერებისა და ზოგადი პლასტმასის, როგორიცაა სახამებელი და პოლიოლეფინი, კომპოზიტურ სისტემას, რომლებიც გარკვეული ფორმით არიან შერწყმული და ბუნებრივ გარემოში სრულად არ იშლება და შეიძლება მეორადი დაბინძურება გამოიწვიოს.
3. სრულად ბიოდეგრადირებადი პლასტმასი
მათი წყაროების თანახმად, სრულად ბიოდეგრადირებადი პლასტმასის სამი ტიპი არსებობს: პოლიმერი და მისი წარმოებულები, მიკრობული სინთეზური პოლიმერი და ქიმიური სინთეზური პოლიმერი. ამჟამად, სახამებლის პლასტმასი ყველაზე ფართოდ გამოყენებული ნაერთი მოქნილი შესაფუთი მასალაა.
4. ბუნებრივი ბიოდეგრადირებადი პლასტმასი
ბუნებრივი ბიოდეგრადირებადი პლასტმასი ეხება ბუნებრივ პოლიმერულ პლასტმასებს, რომლებიც ბიოდეგრადირებადი მასალებია, რომლებიც მზადდება ბუნებრივი პოლიმერული მასალებისგან, როგორიცაა სახამებელი, ცელულოზა, ქიტინი და ცილა. ამ ტიპის მასალა სხვადასხვა წყაროდან მოდის, შეიძლება იყოს სრულად ბიოდეგრადირებადი და პროდუქტი უსაფრთხო და არატოქსიკურია.
სხვადასხვა გზების დეგრადაციის, ასევე მოთხოვნის სხვადასხვა ნაწილის მიხედვით, ახლა ჩვენ გვჭირდება კლიენტის იდენტიფიკაცია ბიოდეგრადირებადი მასალების სრულად დეგრადაციაზე, დეგრადაციასა და ნაგავსაყრელზე ან კომპოსტზე, საჭიროებს არსებულ პლასტმასის მასალის დეგრადაციას ისეთი მასალებისთვის, როგორიცაა ნახშირორჟანგი, წყალი და მინერალიზებული არაორგანული მარილები, რომლებიც ადვილად შეიწოვება ბუნების მიერ ან ხელახლა გადამუშავდება ბუნების მიერ.
გამოქვეყნების დრო: 2022 წლის 14 ივლისი